ارزیابی 5 ساله سرطان پستان در بیمارستان شهید رجایی بابلسر(1383-1379 )

مقدمه: سرطان پستان بیماری مهلکی است که سالانه موجب مرگ و ناتوانی صدها هزار زن در سراسر دنیا می‌شود و به نظر می‌رسد که شیوع آن در مناطق شمالی کشور نیز رشد فزاینده‌ای داشته باشد، در حالی که اطلاعات دقیقی در رابطه با سرطان پستان در این منطقه وجود ندارد. هدف این مطالعه تعیین ماهیت آماری این بیماری در بیماران مراجعه‌کننده به مرکز فوق است.   روش کار: بخش رادیوتراپی و اونکولوژی بیمارستان شهید رجائی بابلسر، به عنوان یک مرکز ارجاعی از 4 استان مازندران، گیلان، سمنان و گلستان است که پی گیری بیماران بعد از درمان را نیز برعهده دارد. این مطالعه یک بررسی 5 ساله است (1383-1379 ) که بر روی کلیه بیماران مراجعه‌کننده به این مرکز (مجموعاً 403 بیمار) با تشخیص سرطان پستان انجام شده است.   نتایج: سرطان پستان با میزان 9/24 % شایع ترین نوع سرطان در میان زنان مراجعه‌کننده به مرکز فوق بود که در طی سالهای 83-79روند رو به افزایشی داشته است. میزان بروز وابسته به سن، افزایشی را از اواسط دهه سوم (35 سال) تا اواخر دهه چهارم (49 سال) و بعد از آن روند رو به کاهشی را نشان می‌دهد. شایع ترین علامت اولیه برای مراجعه به پزشک، کشف توده در پستان (1/94%) و نیز شایع ترین محل درگیری اولیه، پستان چپ (8/52%) در ربع فوقانی خارجی آن (6/54%) بوده است. در مرحله بندی بیماری، 5/42% بیماران در مرحله 3 و شایع ترین تظاهر مورفولوژیک ( Morphologic pattern ) (4/87%) کارسینوم مهاجم مجرایی بوده است و بیشترین ضایعه همراه تغییرات فیبروکیستیک بود. از نظر وضعیت TNM، سایز تومور در 3/38% موارد در مرحله T2 )5-2سانتیمتر(، از نظر درگیری غدد لنفاوی 60% در مرحله N1 و نیز 2/7% متاستاز داشتند. لازم به ذکر است که شیوع سرطان پستان در طی حاملگی در مطالعه ما 2/1% و نیز شیوع آن در مردان 7/1% بوده است. درگیری دوطرفة پستان در 2/3% موارد وجود داشته است. ارتباط معنی‌داری بین اندازه تومور با وضعیت غدد لنفاوی و متاستاز و نیز بین وضعیت غدد لنفاوی با متاستاز یافت شد. اما مرحله بیماری با سن ارتباط معنی داری را نشان نداد.   نتیجه‌گیری: سن ابتلا به سرطان پستان در بیماران مراجعه‌کننده به مرکز ما به مراتب کمتر از سن شایع سرطان پستان ذکر شده در منابع خارجی است. به هرحال در شرایطی که روشهای جدید  پیش گیری از سرطان پستان در جهت پیش گیری اولیه در حال تکامل است، و با درنظر گرفتن این موضوع که نیمی از بیماران ما در مرحله 3 یا بالاتر مراجعه نموده‌اند، تدوین راه کارهایی جهت دسترسی مطلوب زنان به امکانات تشخیصی جهت پیش گیری ثانویه (غربال گری) از سرطان پستان، اولیه‌ترین حقوق اساسی آنها برای سلامتی محسوب می‌شود.